ಬುದ್ಧ ಸೂಚಿಸಿದ ಧ್ಯಾನದ ಬಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ‘ನಿತ್ಯಧ್ಯಾನ’ಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇವು ನಿಮ್ಮ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಅರಳಿಸಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ತರಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಮಾರ್ಗಗಳೂ ಆಗಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದು ಪ್ರೀತಿಯ ಧ್ಯಾನ. ಇದರಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಹೃದಯದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಿಮ್ಮ ಪಾಲಿನದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ; ಎಲ್ಲರ ಸುಖ, ಸಂತೋಷಗಳನ್ನು ಬಯಸಬೇಕು; ನಿಮ್ಮ ಶತ್ರುಗಳ ಆನಂದವನ್ನೂ ನೀವು ಬಯಸಬೇಕು. ಎರಡನೆಯದು ಅನುಕಂಪದ ಧ್ಯಾನ. ಸಂಕಟದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ನೀವು ಚಿಂತಿಸಬೇಕು; ಅವರ ದುಃಖವನ್ನು ನೀವು ಅನುಭವಿಸಲಾರಿರಿ. ಆದರೆ, ಅದನ್ನು ಕುರಿತು ಆಳವಾಗಿ ಆಲೋಚಿಸಿ, […]
ಮಿನಿ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನ : ಮೂರು ಬಗೆಗಳು
ಜೀವನ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸಲೆಂದೇ ಹಲವು ಬಗೆಯ ಧ್ಯಾನಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆಯನ್ನೂ ಬಯಸದ ‘ಮಿನಿ ಧ್ಯಾನ’ ಬಗೆಗಳನ್ನು ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಿದ್ದೇವೆ ~ ಚಿತ್ಕಲಾ ಧ್ಯಾನ ಮೂಲತಃ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವನಶೈಲಿಯಾಗಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವುದೇ ಹೆಚ್ಚು. ಒತ್ತಡದ ದಿನಚರಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು, ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು, ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನಕ್ಕಾಗಿ – ಹೀಗೆ ಹಲವು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನ ಸಹಕಾರಿ. ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನವಾಗದೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ವಿಕಸನ ಸಾಧ್ಯವಾಗದು ಅನ್ನುವುದು ‘ಅರಳಿಬಳಗ’ದ ನಿಲುವು. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ, […]
ಅನಾಪಾನಸತಿ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನ
ಅನಾಪಾನಸತಿ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬೌದ್ಧ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನಗಳ ವಿಶೇಷಜ್ಞ ಬರಹಗಾರರಾದ ಅನೀಶ್ ಬೋಧ್ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ… ಹಂತ-1 : ಉಸಿರಾಟವು ದೀರ್ಘವಾಗಿದ್ದರೆ ನಾನು ದೀರ್ಘವಾಗಿ ಉಸಿರನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಅಥವಾ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಅರಿಯುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಅಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಉಸಿರಾಟವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೀರ್ಘವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಓಡಿಬಂದು ಹಾಗೆಯೇ ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಕುಳಿತಿದ್ದರೆ ಆಗಲೂ ಉಸಿರಾಟ ದೀರ್ಘವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವ ಗಾಬರಿಯಿಂದ ಉಸಿರಾಟ ದೀರ್ಘವಾಗಿರಬಹುದು. ಅಂದರೆ ಉಸಿರನ್ನು ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಯವರೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ ಅದು ದೀರ್ಘ ಉಸಿರಾಟ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಉಸಿರಾಟ ಈ […]
ವಿಪಸ್ಸನ : ಬುದ್ಧ ಗುರು ಬೋಧಿಸಿದ ಅದ್ಭುತ ಧ್ಯಾನ
ಒಂದೆಡೆ ನಮ್ಮ ದೇಹವಿದೆ, ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಅಥವಾ ಚೇತನ. ಈ ಎರಡನ್ನೂ ಬೆಸೆಯುವುದು ನಡುವೆ ಇರುವ ಶ್ವಾಸ. ಶ್ವಾಸ ಇರುವಷ್ಟೂ ಕಾಲ ನಮ್ಮ ದೇಹವು ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಡನೆ, ಚೇತನದೊಡನೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಶ್ವಾಸವನ್ನು ಸ್ವಸ್ಥವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತಿ ಮುಖ್ಯ. ವಿಪಸ್ಸನ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಾಧನ ~ ಚಿತ್ಕಲಾ ವಿಪಸ್ಸನ ಅದ್ಭುತವಾದ ಧ್ಯಾನವಿಧಾನಗಳಲ್ಲೊಂದು. ಅತ್ಯಂತ ಸರಳವೂ ಸುಲಭವೂ ಆದ ಈ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶಾಂತವೂ ಆನಂದಮಯವೂ ಆಗಿರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಕಳೆದ ಜೂನ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಬೌದ್ಧ […]
ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಕಲಿಯಿರಿ : ವೀಕೆಂಡ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್
ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಮಾಡುವ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ವಾರಾಂತ್ಯದ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನದ ನಡುವೆ ಸಾಕಷ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಪ್ರತಿದಿನ ಮಾಡುವ ಧ್ಯಾನ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಬಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ವಾರಾಂತ್ಯದ ಧ್ಯಾನ ಮೂರು ತಂತ್ರಗಳ ಮಿಶ್ರಣ ~ ಚಿತ್ಕಲಾ ಭಾನುವಾರ ಅಂದರೆ ಅದೊಂದು ಬಗೆಯ ಸೋಮಾರಿತನದ ದಿನ. ಅದು ರಜಾ ದಿನವಾದ್ದರಿಂದ ಹೊತ್ತುಹೊತ್ತಿನ ಧಾವಂತ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಂದೇ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಏಳುವುದನ್ನು ರೂಢಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತೀರಿ. ನಿಮ್ಮ ನಿದ್ರೆ ಮುಗಿದಿದ್ದರೂ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಹೊರಳುತ್ತಲಾದರೂ […]
ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಕಲಿಯಿರಿ: ಕೆಲಸದ ಒತ್ತಡ ನಿವಾರಣೆಗೆ #3 ~ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್
ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಇಲ್ಲದೆ, ಮಿತಿಮೀರಿದ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಾವು ಬಲ್ಲೆವು. ಅದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿದ್ರಾ ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ನರ್ತನ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿನ ಸಂಚಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಿದ್ದೀರಿ. ಈ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನ ಅಥವಾ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ. ಸಂಗೀತ ಯಾವುದೇ ಮಾನಸಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಅತ್ಯದ್ಭುತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಎಷ್ಟೋ ಬಗೆಯ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಥೆರಪಿಗಳೂ ನಮ್ಮ ನಡುವೆ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಹೊರಗಿನ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಾಯಿತು. ಅದು ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಬೇಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಧ್ಯಾನ […]
ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಕಲಿಯಿರಿ : ಕೆಲಸದ ಒತ್ತಡ ನಿವಾರಣೆಗೆ #2 ~ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್
ಉಲ್ಲಾಸವಿಲ್ಲದ ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಯಾವತ್ತಿದ್ದರೂ ಶ್ರಮವೇ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಿ ದೇಹವನ್ನು ಸಂತೈಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ನರ್ತನ ಅಥವಾ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್ ಉತ್ತಮ ಮದ್ದಾಗಬಲ್ಲದು ~ ಚಿತ್ಕಲಾ ವಾರ ಪೂರ್ತಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಅಥವಾ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಓಡಾಡುತ್ತಾ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸುಸ್ತನ್ನೂ ಅಸಹನೆಯನ್ನೂ ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಬ್ರೇಕ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ದೇಹಕ್ಕೆ ಉಲ್ಲಾಸದ ಸ್ಪರ್ಶ ನೀಡುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಉಲ್ಲಾಸವಿಲ್ಲದ ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಯಾವತ್ತಿದ್ದರೂ ಶ್ರಮವೇ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಕಾಳಜಿ […]
ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಕಲಿಯಿರಿ: ಕೆಲಸದ ಒತ್ತಡ ನಿವಾರಣೆಗೆ #1 ~ ನಿದ್ರಾ ಧ್ಯಾನ
ನಿದ್ರೆಯೇ ಒಂದು ಧ್ಯಾನ. ಆದರೆ ನಾವು ಅದನ್ನು ಧ್ಯಾನದಂತೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ನಿಯಮಿತ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಮಾಡುವ ನಿದ್ರೆ ಧ್ಯಾನ ನೀಡುವ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನೇ ನೀಡುವುದರಲ್ಲಿ ಅನುಮಾನವಿಲ್ಲ ~ ಚಿತ್ಕಲಾ ಯಾರೇ ಆಗಲಿ ದಿನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ 8 ರಿಂದ 10 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಸಮಚಿತ್ತದಿಂದ, ಉಲ್ಲಾಸದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಲ್ಲರು. ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯವನ್ನು ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯಬೇಕು ಎಂದಾಗ, ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಹೆಗಲೇರಿದಾಗ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವುದು ಸಹಜ. ಈ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಒತ್ತಟ್ಟಿಗೆ ಇಟ್ಟು ನಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ […]
ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಕಲಿಯಿರಿ : ಲವ್ ಹೀಲಿಂಗ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್ #3 ~ ಪರಿವರ್ತನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ
ಒನ್ ವೇ ಲವ್ ‘ನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹತಾಶೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಕ್ರೂರಿಯನ್ನಾಗಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ಅದು ತೀವ್ರ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ದೂಡುವುದೂ ಉಂಟು. ಇದರಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಪರಿವರ್ತನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಧ್ಯಾನ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ~ ಚಿತ್ಕಲಾ ಪ್ರೇಮ ಏಕಮುಖ ಆಗಿರುವಾಗ, ಅದು ನೀಡುವ ನೋವು ಹತಾಶೆಗಳಿಂದ ಹೊರಬರಲು ‘ಪರಿವರ್ತನ’ ಧ್ಯಾನ ನಿಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಠಿಣವಾದುದೇನೂ ಅಲ್ಲ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನೀವು ಅದರಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ಬರಲು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಬೇಕಷ್ಟೆ. ಪರಿವರ್ತನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಹೆಸರೇ ಹೇಳುವಂತೆ ಒಂದು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಇದೊಂದು ಪ್ರೊಸೀಜರ್. […]
ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಕಲಿಯಿರಿ : ಲವ್ ಹೀಲಿಂಗ್ ಮೆಡಿಟೇಶನ್ #2 ~ ಸಾಂತ್ವನ ಧ್ಯಾನ
ಪ್ರೇಮ ವೈಫಲ್ಯದ ಗಾಯವನ್ನು ಮಾಯಿಸುವ ‘ಸಾಂತ್ವನ ಧ್ಯಾನ’ ನಡೆಸುವ ವಿಧಾನ ಇಲ್ಲಿದೆ. ~ ಚಿತ್ಕಲಾ ಪ್ರೇಮ, ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಘಟಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಮಧುರವಾದ ಸಂಗತಿ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪ್ರೇಮ ವೈಫಲ್ಯ ಭಾವುಕವಾಗಿ ಆಳವಾದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರೇಮದ ಭಾವನೆ ನಮಗೆ ಅದೆಷ್ಟು ಪ್ರಿಯವೆಂದರೆ, ನಾವು ಅದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಗಾಯವನ್ನೂ ಸುಖಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅದನ್ನು ಮರೆಯದಂತೆ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಎಲ್ಲಿಯವೆರೆಗೆ ಗಾಯದ ನೆನಪು ಅಳಿಯುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಅದು ಮಾಯುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಹಾಗೇ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ನೋವನ್ನು ಮತ್ತೆ […]
